Sprawozdanie
Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobrownikach
z realizacji zadań i wykonania planu finansowego za 2005 r.
oraz potrzeb w zakresie pomocy społecznej na 2006 r.
Niniejsze sprawozdanie przedstawia wielopłaszczyznową działalność jaką Ośrodek prowadził w 2005 r.
I. Całokształt podejmowanych działań realizowany był poprzez:
1. Pomoc społeczną.
2. Świadczenia rodzinne.
3. Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczkę alimentacyjną.
4. Wykonanie planu finansowego.
5. Zadania akcyjne, nowe inicjatywy.
II. Sprawozdanie zawiera również informacje:
1. Organizacja pracy Ośrodka.
2. Potrzeby Ośrodka na 2006 r.
I.
Ad 1. Pomoc społeczna
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej pomoc potrzebującym to zasadniczy cel działania Ośrodka. Znaczenie pomocy społecznej mierzone wielkością środków przeznaczonych na ich realizację oraz liczbę osób korzystających ze świadczeń stale rośnie. Postęp cywilizacyjny pociąga za sobą bowiem nowe stany „deficytu socjalnego”. Obecna regulacja ustawy o pomocy społecznej odzwierciedla tendencje charakteryzujące nowoczesne ustawodawstwo w tej dziedzinie. Na pierwszym miejscu ma za zadanie chronić egzystencję i godność ludzką.
W ramach swych możliwości kadrowych Ośrodek podejmuje nowe inicjatywy, szerokie działania, by potrzebującym pomocy ułatwić funkcjonowanie w środowisku. Nadal istotną rolę zgodną zarazem z polityką społeczną państwa odgrywa praca socjalna i wprowadzony w 2005 r. kontrakt socjalny. W przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie pracownik socjalny wypełnia formularz – Niebieska Karta stanowiący załącznik do wywiadu środowiskowego. Są to obecnie najlepsze środki zmierzające do usamodzielnienia osób i rodzin.
W ubiegłym roku zawarto 15 kontraktów socjalnych, które określają współpracę pomiędzy klientem a pracownikiem socjalnym jako partnerami realizującymi wspólnie uzgodnione cele
i zadania.
Ośrodek był miejscem poradnictwa, wsparcia, informacji, konsultacji, mediacji. Zakres wszechstronnej pomocy wyznaczony był przez indywidualne potrzeby klientów Ośrodka i ich rodzin.
Z niematerialnych form pomocy skorzystało 435 osób, a były to:
– poradnictwo specjalistyczne, prawne, psychologiczne, rodzinne – 40
– interwencja kryzysowa – 12
– praca socjalna – 278
– mediacja – 5
Działania Ośrodka prowadzone są w oparciu o rozpoznanie potrzeb i problemów społecznych występujących w gminie. W 2005 r. mapa problemów społecznych nie uległa istotnym zmianom. Nadal podstawowym problemem społecznym naszej gminy jest bezrobocie. Stopa bezrobocia
w ubiegłym roku przekroczyła 19 %. Bezrobocie nadal było najczęstszą przyczyną przyznawania świadczeń finansowych lub w naturze. Ośrodek nie ma wpływu na tworzenie miejsc pracy, ale podejmuje inicjatywy służące łagodzeniu skutków bezrobocia. Ośrodek pośredniczy
w wyszukiwaniu i kierowaniu osób bezrobotnych do robót publicznych. W wyniku tego pracę
w ubiegłym roku otrzymało 10 osób.
Inne formy pomocy to: kierowanie do psychologa osób długotrwale bezrobotnych, nawiązywanie kontaktów z doradcą zawodowym PUP w Będzinie, pomoc przy pisaniu listów motywacyjnych, CV, informowanie o ofertach pracy, kursach przekwalifikowań. Działania te pomogły klientom znaleźć pracę lub nie stracić nadziei na jej otrzymanie.
Kolejne ważne problemy społeczne to alkoholizm, przemoc w rodzinie, narkomania, ubóstwo. Wszystkie te problemy społeczne uderzają niewątpliwie w stabilność i spójność rodziny, wywołują konflikty i nieporozumienia, co często prowadzi do zaniedbań wobec małoletnich dzieci. W ubiegłym roku zanotowano nadal zwiększającą się liczbę rozwodów, separacji. Niepokojący jest fakt, że coraz częściej do Ośrodka zgłaszają się osoby samotne (rozwiedzione, w trakcie rozwodu, separacji prawnej faktycznej) – szacunkowo 1/3 wszystkich klientów.
Fakty te wskazują, że w naszej gminie nastąpiło osłabienie rodziny jako podstawowej komórki społecznej.
W roku ubiegłym nasilił się wcześniej nie odnotowywany problem społeczny tj. bezdomność: 7 osób z terenu gminy przebywało w schroniskach, przytuliskach i domach dla bezdomnych.
W ramach pracy socjalnej Ośrodka z dalszą rodziną zapewniono „dach nad głową” dla dwóch osób bezdomnych.
Ad 2. Świadczenia rodzinne
Świadczenia rodzinne przyznawane są w oparciu o ustawę z 2003 r. (Dz. U. Nr 228,
poz. 2255 z późn. zm.). W roku ubiegłym ustawodawca siedmiokrotnie zmieniał ustawę
o świadczeniach rodzinnych, co wielokrotnie wymagało dokonywania zmian wydanych decyzji, wprowadziło to chwilową dezorganizację, m.in. zaniepokojenie klientów, spowodowało to konieczność bieżących szkoleń pracownika zajmującego się tym zadaniem.
Nowelizacje ustawy wprowadziły m.in.:
– dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
– rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do świadczeń rodzinnych
– podwyższenie dodatku w przypadku niskich dochodów rodziny
– przejrzysty sposób ustalania dochodu utraconego i uzyskanego
– korzystne zmiany w przypadku ustalania dochodu z działalności gospodarczej.
Zadanie to przejmowane jest etapowo.
Od 01.09.2005 r. Ośrodek przejął wypłatę świadczeń rodzinnych dla pracowników z zakładów zatrudniających do 20 osób oraz wypłatę zasiłków pielęgnacyjnych, które do 31.08.2005 r. wypłacał ZUS.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów wnioski na nowy okres zasiłkowy (tj. od 01.09.2005 do 31.08.2006 r.) Ośrodek zaczął wydawać 22 czerwca 2005 r. Zorganizowano wówczas Dni Otwarte (od 22 do 24 czerwca) w użyczonej przez Wójta Gminy sali posiedzeń – z porad udzielonych przez pracowników OPS skorzystały 102 osoby, rodziny.
W 2005 r. ogółem wydano 501 decyzji administracyjnych.
Tabela I przedstawia szczegółową analizę rodzaju świadczeń, wydanej kwoty pieniężnej oraz liczbę złożonych wniosków.
Tabela I.
|
Wyszczególnienie |
Kwota |
Liczba wniosków |
1. |
Zasiłki rodzinne |
238 494 zł |
393 |
2. |
Dodatki do zasiłków rodzinnych, w tym z tyt.: |
393 160 zł |
X |
2.1 |
urodzenia dziecka |
13 500 zł |
27 |
2.2 |
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego |
101 209 zł |
23 |
2.3 |
samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych |
4 000 zł |
1 |
2.4 |
samotnego wychowywania dziecka |
187 831 zł |
37 |
2.4.1 |
w wysokości określonej w art.12 ust.3 i 4 ustawy |
178 811 zł |
29 |
2.4.2 |
w kwocie zwiększonej na podstawie art.12 ust.5 ustawy |
9 020 zł |
8 |
2.5. |
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego |
11 590 zł |
23 |
2.5.1 |
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do 5 roku życia |
950 zł |
2 |
2.5.2 |
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia |
10 640 zł |
21 |
2.6 |
rozpoczęcia roku szkolnego |
31 590 zł |
351 |
2.7 |
podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania |
35 840 zł |
111 |
2.7.1 |
na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła |
320 zł |
1 |
2.7.2 |
na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła |
35 520 zł |
110 |
2.8 |
wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej |
7 600 zł |
37 |
3. |
Zasiłki rodzinne z dodatkami ( w. 1 + w.2) |
631 654 zł |
x |
4. |
Zasiłki pielęgnacyjne |
103 248 zł |
94 |
5. |
Świadczenia pielęgnacyjne |
45 822 zł |
11 |
6. |
Świadczenia opiekuńcze ( w.4 + w.5 ) |
149 070 zł |
105 |
7. |
Razem ( w.3 + w.6) |
780 724 zł |
x |
Zasiłki rodzinne wypłacane są w kasie Ośrodka, przekazem pocztowym lub przekazywane na konto bankowe wskazane przez klienta.
Ad 3. Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczkę alimentacyjną
Od 1 września Ośrodek realizuje nowe zadanie zlecone wynikające z ustawy z dnia
22 kwietnia 2005 r. (Dz. U. Nr 86, poz. 732 i Nr 164, poz. 1366).Ustawa ta reguluje sposób postępowania w stosunku do dłużników alimentacyjnych, czyli osób zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, które obowiązku tego nie wykonują, a jednocześnie egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna, oraz zaliczek alimentacyjnych.
Zadania wynikające z tej ustawy polegają na przejęciu działań dotychczas realizowanych przez komorników sądowych oraz przez Państwowy Fundusz Alimentacyjny. Wdrożenie tego zadania wymagało podjęcia szeregu działań organizacyjnych i szkoleniowych, aby sprostać wymaganiom ustawowym, które stanowią zupełną nowość w dotychczasowej pracy Ośrodka.
W ubiegłym roku Ośrodek prowadził 19 postępowań wobec dłużników alimentacyjnych,
w zakres których wchodzi: przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, aktywizacja zawodowa, zatrzymanie prawa jazdy, złożenie wniosku do Prokuratury o ściganie o przestępstwo, zobowiązanie dalszych członków rodziny dłużnika do spełnienia świadczenia alimentacyjnego.
Zaliczka alimentacyjna
Zaliczka alimentacyjna to kwota wypłacana osobie uprawnionej (dziecku, które jest wychowywane przez osobę samotną lub tzw. osobie uczącej się) na poczet należnych alimentów, jeżeli egzekucja okaże się bezskuteczna.
Każdy wniosek o zaliczkę kończy się wydaniem decyzji. Przyznawanie i wypłata zaliczek jest zadaniem administracji rządowej zleconym gminie. Zaliczki oraz koszty ich obsługi są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa na świadczenia rodzinne.
Koszty obsługi zaliczek wynoszą 3 % wydatków na zaliczki alimentacyjne.
Zaliczkę alimentacyjną wypłacono w 2005 r. dla 24 osób.
Ad 4. Realizacja planu finansowego
Budżet OPS zatwierdzony uchwałą Rady Gminy na 2005 r. wynosił ogółem: 1 365 346,00 zł
w tym z:
Ø zadań własnych 510 881,00 zł
Ø zadań zleconych 854 465,00 zł
W trakcie roku Wójt Gminy wydał 6 zarządzeń zmieniających budżet OPS, po czym na dzień 31.12.2005 r. wynosił on ogółem 1 492 206,00 zł
w tym z:
Ø zadań własnych 371 361,00 zł
Ø zadań zleconych 925 858,00 zł
Ø dotacji do zadań własnych 194 987,00 zł
Zwrot niewykorzystanych dotacji 60 001,93 zł
z:
Ø zadań własnych 50 603,97 zł
Ø zadań zleconych 9 079,96 zł
Ø dotacji do zadań własnych 318,00 zł
Na realizację powierzonych zadań wydatkowano kwotę ogółem 1 432 204,07 zł
co stanowi 95,98 % planu po zmianach.
I. Zadania własne wraz z dotacją do zadań własnych 515 426,03 zł
|
|
Liczba świadczeń |
Kwota |
1. |
Domy Pomocy Społecznej |
20 |
22 139,80 zł |
2. |
Zasiłki i pomoc w naturze, w tym:
Zasiłki celowe
w tym: |
|
111 819,69 zł
|
|
ü ubranie, |
34 |
6 410,00 zł |
|
ü schronienie, |
17 |
4 350,00 zł |
ü zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, |
1 |
380,00 zł |
ü zasiłki specjalne celowe, |
8 |
1 800,00 zł |
ü zasiłki celowe i w naturze (żywność, opał, leki itp.), |
374
|
91 994,50 zł
|
ü zasiłki celowe zwrotne. |
25 |
6 885,19 zł |
3. |
Zasiłki okresowe
Kwotę tę Ośrodek otrzymał jako dofinansowanie do zadań własnych. |
443 |
54 240,00 zł |
4. |
Sprawienie pogrzebu |
1 |
1 605,00 zł |
5. |
Posiłek (dożywianie dzieci w szkołach)
Wykorzystano dotację z budżetu państwa na dofinansowanie dożywiania w wysokości 12 882,00 zł. |
13 203 |
25 765,60 zł |
6. |
Usługi opiekuńcze |
1 042 |
5 433,77 zł |
7. |
Utrzymanie Ośrodka
Jako dofinansowanie do zadań własnych otrzymano kwotę 127 547,00 zł. |
|
294 422,17 zł |
II. Zadania zlecone 916 778,04 zł
w tym:
1. |
Świadczenia rodzinne |
|
845 647,95 zł |
|
Zasiłki rodzinne, zasiłki pielęgnacyjne i świadczenia pielęgnacyjne |
8 391 |
780 723,51 zł |
|
Zaliczki alimentacyjne |
113 |
27 910,00 zł |
|
Składki na ubezpieczenie społeczne od wypłaconych świadczeń pielęgnacyjnych |
94 |
12 715,61 zł |
|
Koszty obsługi świadczeń rodzinnych i zaliczek alimentacyjnych |
|
24 298,83 zł |
2. |
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
· pomoc społeczna
· świadczenia rodzinne |
178
163
15 |
5 210,10 zł
4 674,60 zł
535,50 zł |
3. |
Zasiłki stałe |
208 |
65 919,99 zł |
Przyznane środki finansowe z budżetu państwa jak i z budżetu gminy pozwoliły
na realizację zadań ustawowych Ośrodka. Przyznany budżet w roku ubiegłym umożliwił pozytywne rozpatrzenie niemal wszystkich wniosków osób uprawnionych. Ośrodek wydał ogółem 1 183 decyzji administracyjnych, w tym 38 decyzji odmownych. Potwierdzeniem prawidłowości działań Ośrodka jest fakt, iż żadna decyzja nie została zmieniona przez organ odwoławczy. Na sprawną realizację powierzonych zadań miało wpływ zrozumienie wagi problematyki i wsparcie działań Ośrodka ze strony władz samorządowych gminy.
Ad 5. Zadania akcyjne, nowe inicjatywy
1. Akcja „Zima” – koordynatorem akcji z upoważnienia Wójta Gminy był Kierownik Ośrodka. Akcja zyskała pełne poparcie społeczne. Wszystkim potrzebującym zapewniono opał, ciepłą odzież. Akcja jest kontynuowana, dotychczas nie zanotowano przypadków zamarznięć lub poważnych odmrożeń.
2. Program „Bezdomność” – celem akcji było zabezpieczenie osobom bezdomnym miejsc
w noclegowniach oraz dotarcie do osób zagrożonych bezdomnością. W ubiegłym roku umieszczono w schroniskach dla bezdomnych 2 osoby będące mieszkańcami naszej gminy. Prowadzono również działania informacyjno-profilaktyczne.
3. Uczestnictwo w unijnym programie „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej – PAED”. Ogółem rozprowadzono wśród mieszkańców gminy 8 ton żywności dla 686 osób, m.in.: mleko UHT, makarony, ser, ryż, mąka.
4. Ośrodek realizował Rządowy Program „Posiłek dla potrzebujących” poprzez współpracę
z 12 szkołami (również z poza terenu naszej gminy). Na 316 dzieci korzystających
z posiłków w szkole 104 otrzymało pomoc finansową na pokrycie kosztów obiadów.
5. Po otrzymaniu oferty z Kuratorium Oświaty w Katowicach – Ośrodek wytypował 8 dzieci, które skorzystały z bezpłatnych kolonii letnich. Ośrodek zaopatrzył dzieci w odzież
i niezbędne rzeczy osobiste.
6. W ramach współpracy z Pełnomocnikiem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Ośrodek wytypował 23 uczniów z rodzin dysfunkcyjnych
lub patologicznych na kolonie letnie. Rodziny te otrzymały pomoc finansową na wyposażenie związane z wyjazdem.
7. W odpowiedzi na ofertę Starostwa Powiatowego w Będzinie Ośrodek zorganizował udział
w „Spotkaniu Mikołajkowym” w Będzinie-Grodźcu dla 10 dzieci z terenu naszej gminy.
8. Ośrodek nawiązał współpracę z Komendą Powiatową w Będzinie w celu szkolenia pracowników socjalnych OPS w zakresie problematyki narkomanii, w tym zwłaszcza praktycznej umiejętności identyfikacji środków odurzających i narkotyków.
II.
Ad 1. Organizacja pracy Ośrodka
W 2005 r. liczba pracowników uległa zwiększeniu o 1 etat – ze względu na przejęcie zadania zleconego obejmującego obsługę świadczeń rodzinnych, zasiłków, pielęgnacyjnych oraz zaliczek alimentacyjnych.
Mając na uwadze fakt, że na skuteczność pracy Ośrodka ma wpływ profesjonalne przygotowanie kadry - 3 pracowników podnosi swoje kwalifikacje na Uniwersytecie Śląskim
w Katowicach – studiując socjologię, a 1 osoba na Akademii Ekonomicznej - finanse i bankowość.
W ubiegłym roku 2 pracowników ukończyło studia wyższe – uzyskując tytuł magistra
i licencjata pracy socjalnej. Jeden pracownik socjalny rozpoczął specjalizację II stopnia
z zakresu pracy socjalnej – przemoc domowa.
Obecnie na 8 osób zatrudnionych 7 posiada wyższe wykształcenie.
Pracownicy Ośrodka byli, jak co roku uczestnikami wielu szkoleń, konferencji, sympozjów, warsztatów, które miały na celu aktualizowanie wiedzy merytorycznej i prawnej.
Wszyscy pracownicy socjalni posiadają certyfikaty uprawniające do opracowywania kontraktu socjalnego jak nowego narzędzia w pracy socjalnej.
W roku 2005 zgodnie z zatwierdzonym planem potrzeb zakupiono:
– Moduł Finansowo-Księgowy z rozbudowany o Kadry-Płace
– aktualizację oprogramowania do świadczeń rodzinnych SI Syriusz Świadczenia Rodzinne – Familia
Ad 2. Potrzeby Ośrodka na 2006 rok
W celu realizacji zadań własnych i zleconych oraz przyjętego Uchwałą Rady Gminy budżetu Ośrodek przedstawia plan potrzeb i zamierzeń na 2006 r.:
– współudział pracownika OPS w opracowywaniu programu i realizacji gminnego systemu profilaktyki nad dzieckiem i rodziną,
– przedłożenie Radzie Gminy projektów uchwał wynikających z obowiązujących przepisów prawnych i programów rządowych,
– przygotowanie tablicy informacyjnej o aktualnych ofertach pracy i szkoleniach,
– uruchomienie przy Ośrodku punktu informacyjno – konsultacyjnego dla osób uzależnionych od narkotyków,
– przeszkolenie wszystkich pracowników socjalnych pod kątem przepisów ustawy
o narkomanii i przemocy w rodzinie,
– realizacja celów i zadań ujętych w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na rok 2006.
Krystyna Cieśla
Kierownik OPS wBobrownikach